Xây dựng thương hiệu “Mãng cầu Bà Đen”

Xây dựng thương hiệu “Mãng cầu Bà Đen”: Những điểm hạn chế trong việc xây dựng chỉ dẫn địa lý

Trong những năm qua, mãng cầu Bà Đen đã trở thành loại trái cây “đặc sản” của Tây Ninh. Rất nhiều du khách đến Tây Ninh là tìm mua mãng cầu Bà Đen về ăn hoặc biếu người thân. Đồng thời trên thị trường cả nước, mãng cầu Tây Ninh nói chung và mãng cầu Bà Đen nói riêng đã chiếm đến 40% thị phần. Chính vì thế, cách nay hơn 5 năm, vấn đề xây dựng thương hiệu “Mãng cầu Bà Đen” đã được tiến hành. Thế nhưng đến nay việc xây dựng thương hiệu vẫn còn một số mặt hạn chế.

Vườn mãng cầu ở chân núi Bà Đen

Theo ông Nguyễn Minh Hương- Trưởng Văn phòng Luật sư A Hoà, đơn vị tư vấn xây dựng thương hiệu “Mãng cầu Bà Đen” thì các điều kiện địa lý tự nhiên khu vực núi Bà Đen rất phù hợp với môi trường sinh thái của cây mãng cầu. Theo đó, vùng chuyên canh tập trung trồng mãng cầu có diện tích lớn nhất nước là ở khu vực núi Bà Đen- Tây Ninh và vùng phụ cận với khoảng 3.000 ha và cho trái có vị ngon đặc biệt. Sở dĩ được như vậy là do điều kiện địa lý khu vực này rất phù hợp với sự phát triển của cây mãng cầu. Quanh khu vực núi Bà Đen luôn có khí hậu ôn hoà, ban ngày nhiều nắng nhưng không quá gay gắt. Đêm kéo dài cùng nhiệt độ thấp đã kích thích và thúc đẩy sự ra hoa. Khu vực núi Bà Đen đêm về sáng độ ẩm cao, có mù sương nên đã tạo điều kiện lý tưởng cho sự phân hoá mầm hoa của mãng cầu vào mùa khô. Biên độ nhiệt độ (độ chênh lệch nhiệt độ) ngày và đêm ở khu vực núi Bà Đen bình quân khoảng từ 8- 100C và sự chênh lệch nhiệt độ giữa các mùa trong năm khoảng từ 1,5- 30C đã tạo sự ổn định khí hậu, giúp mãng cầu có thể ra hoa kết trái quanh năm. Đất xám điển hình trên nền phù sa cổ cùng với địa hình thoai thoải khu vực quanh núi Bà Đen hoàn toàn phù hợp với cây mãng cầu có tầng canh tác nông và không chịu ngập. Riêng về kỹ thuật canh tác của các hộ trồng mãng cầu khu vực núi Bà Đen cũng có đặc thù riêng, không chỉ chăm sóc cho cây mãng cầu tạo trái chất lượng ngon mà còn hình thành tập quán rải vụ thu hoạch, nâng cao giá trị sản phẩm.

Mãng cầu núi bà đen Tây Ninh

Tất cả những yếu tố “thiên thời, địa lợi và nhân hoà” đã tập trung đủ vào cây mãng cầu khu vực núi Bà Đen và đã đưa trái mãng cầu Bà Đen trở thành đặc sản của Tây Ninh. Đây là những điểm được đánh giá là mạnh khi xây dựng thương hiệu “Mãng cầu Bà Đen”. Hiện tại khu vực núi Bà Đen đã hình thành vùng chuyên canh mãng cầu với diện tích lớn và đến năm 2015 có thể tăng lên đến 5.000 ha (tính luôn các khu vực phụ cận). Xét trên các yếu tố đặc thù về điều kiện địa lý, khí hậu, thổ nhưỡng, địa hình, thuỷ văn… cùng các phương thức canh tác có nét đặc trưng khác biệt như: kỹ thuật tuốt lá rải vụ, nâng cao chất lượng trái thì hoàn toàn có cơ sở để đăng ký chỉ dẫn địa lý cho mãng cầu Bà Đen.

Trái mãng cầu núi bà đen tây ninh

Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng thương hiệu “Mãng cầu Bà Đen” nhà tư vấn nhận thấy vẫn còn một số điểm hạn chế trong việc xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm này. Hạn chế trước tiên là do quảng bá chưa rộng rãi nên thực tế trên thị trường tiêu thụ trong nước nhiều người biết “Mãng cầu Tây Ninh” chứ chưa biết đó là “Mãng cầu Bà Đen”. Đồng thời trên thị trường hiện nay đang có một số mãng cầu ở địa phương khác đã có danh tiếng như “Mãng cầu Cát Lở” ở Vũng Tàu, “Mãng cầu Gò Công” ở Tiền Giang… Điều này sẽ có ảnh hưởng khi đăng ký thương hiệu “Mãng cầu Bà Đen”. Muốn nâng cao tiếng tăm “Mãng cầu Bà Đen” cần phải tăng cường quảng bá nhiều hơn nữa. Hạn chế kế đến là tuy được sự quan tâm của các cấp, các ngành nhưng về quy mô, quy hoạch vùng trồng, chọn nguồn giống, chọn mùa vụ canh tác, quy trình bón phân và thuốc BVTV… cho mãng cầu khu vực núi Bà Đen vẫn còn mang tính tự phát của các hộ nhà vườn, chưa có quy trình kỹ thuật canh tác chuẩn. Điều này cũng sẽ gây bất lợi khi đăng ký thương hiệu. Do đó ngành chức năng cần nhanh chóng chuẩn hoá quy trình canh tác cho toàn khu vực địa lý nằm trong bản đồ chỉ dẫn địa lý mãng cầu Bà Đen. Riêng trong khâu tiêu thụ sản phẩm cũng còn tồn tại một số bất cập. Thường là thương nhân bao trọn gói- từ thu mua, tiêu thụ sản phẩm đến các địa phương trong nước, nên có rất nhiều nơi người tiêu dùng ăn mãng cầu Bà Đen mà không biết đó là mãng cầu Bà Đen. Ngoài ra, cũng có nhiều hộ nhà vườn cho thuê vườn hoặc bán trái non cả vườn từ khi mới ra hoa cũng góp phần tạo sự mất ổn định về thị trường tiêu thụ…

Mãng cầu núi bà đen Tây Ninh

Để thuận lợi cho việc xây dựng và đăng ký chỉ dẫn địa lý mãng cầu Bà Đen, nhà tư vấn cho rằng cần phải: xây dựng HTX mãng cầu đủ tầm để làm chủ thể trao quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm; xây dựng quy chế quản lý, logo, tem nhãn, bao bì; xây dựng tiêu chuẩn sản phẩm đủ điều kiện dán tem; xây dựng quy trình kỹ thuật canh tác; xây dựng vùng quy hoạch ổn định lâu dài… Đặc biệt là cần thiết phải tăng cường quảng bá, tuyên truyền sản phẩm “Mãng cầu Bà Đen” qua phương tiện truyền thông, qua các kênh tiêu thụ, qua các cuộc hội chợ, giao thương, du lịch… để ngày càng có nhiều người biết đến “Mãng cầu Bà Đen”.

Theo Sơn Trần - báo Tây Ninh